Muzeum Miejskie w Żorach
_________________________
„Polskie poznawanie świata” nie jest typem wystawy prezentowanej przez pewien okres, a następnie kończącej jako dokumentacja zarchiwizowana. Nowatorska idea oparta została o koncepcję zachowania ciągłości wystawienniczej powiązanej tematem. Program wystawienniczo-naukowy, którego jest egzemplifikacją, stanowi o jej wyjątkowych walorach: możliwości nieograniczonej wręcz prezentacji w czasie i przestrzeni, a przede wszystkim możliwości swobodnych zmian ekspozycyjnych. W jaki sposób Polacy poznawali świat? Jakich odkryć dokonali? Jakie były szlaki ich wędrówek? Oto pytania, na które daje odpowiedź. Jej celem jest zaprezentowanie zarównovhistorycznego wkładu Polaków w rozwój nauk, jak i współczesnych badań prowadzonych w różnych miejscach świata.
Wystawa szkicuje olbrzymi zakres tematu. Jest raczej impresją dającą do myślenia i poszukiwań, niż zamkniętą odpowiedzią na pytanie badawcze. Materialny przekaz historyczny w postaci eksponatów został połączony z elementem wirtualnego, rozbudowanego komentarza. W ten sposób powiązano obiekt-przedmiot z tłem kulturowym i historycznym. Autorami tekstów są naukowcy i badacze z różnych ośrodków muzealnych i uniwersyteckich, specjaliści w zakresie omawianego tematu. Zakres opracowania jest rozbudowywany i aktualizowany wraz z rozwojem sieci współpracujących fachowców. Układ wystawy został oparty na podziale geograficznym, kulturowym i postaciowym. Poszczególne fragmenty poznawczej łamigłówki, w czasie i przestrzeni, spaja scenografia. Aranżacja przestrzeni zawiera bowiem elementy inscenizacji podróżniczej związanej ze środkami lokomocji. Poznawanie osadzone zostało w kontekście problemu przemieszczania się człowieka – morzem, lądem, pieszo oraz pociągiem.
Na wystawie eksponowanych jest prawie 351 muzealiów pochodzących ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Żorach, Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie oraz Muzeum Narodowego w Szczecinie. Eksponaty zostały dobrane pod kątem prezentacji nie tylko bezpośrednich powiązań kulturowych, lecz także pokazania bogactwa rozwiązań artystycznych i technologicznych. W ten sposób wśród eksponowanych muzealiów znalazły się obiekty wyjątkowe pod względem historycznym, zachwycające artyzmem wykonania, intrygujące materiałem i przeznaczeniem oraz te, które stanowią współczesny komentarz do historycznych badań.
Ekspozycja nie stanowi całości zamkniętej w czasie i przestrzeni. Zasób informacji, okresowo rozbudowywany i uzupełniany o sylwetki nowych badaczy oraz informacje o nowych projektach, a także współczesnych badaniach, stanie się „encyklopedią” polskiego poznawania świata. Wszystkie środki multimedialne zastosowane na wystawie zostały podporządkowane muzealiom i treściom prezentowanym w ramach tematu. Zrezygnowano z drogich technologicznych nowinek, przedkładając walory naukowe i estetyczne.